Hulp bij toegankelijkheid

Skip to main content

U08 - Timpaan in fronton. Oud Urmond

Midden in de Grote Staat in Oud-Urmond staat het uit 1612 daterende Schippershuis met zijn fraaie voorgevel, gebouwd in de Maaslandse Renaissance stijl, versierd met lijsten met triglyfen-friezen en omblokte vensters. Volgens de overlevering zou het als opvanghuis voor bejaarde schippers dienst hebben gedaan. Hiervoor heeft vermoedelijk op die plek het gasthuis van Urmond gelegen.

Dit vermoeden is gebaseerd op het feit dat naast de voorgevel van het genoemd Schippershuis het logo, het fronton van het gasthuis te zien is. In het verslag van de kerkvisitatie uit 1400, de oudst bekende kerkvisitatie die in Oud Urmond plaats vond, staat o.a. opgemerkt dat Urmond naast de kerk een St. Nicolaas-altaar, een kosterij en ook een hospitale oftewel een gasthuis bezat. Kerkvisitaties werden destijds gehouden om binnen parochies misbruiken op te sporen en deze te verhelpen. Overal moest de drost, leden van het ridderschap, de schout, schepenen en kerkmeesters opgeroepen en gehoord worden, over pastoors en kapelaans, over hun leer en leven, hun ambtsbediening en hun verhouding tot de kerkorde. Er bestonden eertijds 2 soorten armen; de huisarmen en de H.Geest armen.

De huisarmen waren leden van de parochie die hun voedsel ontvingen van de gemeente, de gemeenschap. Hun bezittingen werden beheerd door de armenmeester. H. Geest armen waren behoeftige mensen die van elders kwamen, op doortocht waren en dus geen deel uitmaakten van de parochiegemeenschap. Het waren dus vreemdelingen, reizigers. Om deze mensen te voeden en te herbergen, was bij de kerk een gasthuis gebouwd. Dit gasthuis werd bestuurd door een gasthuismeester die de gasten moest verzorgen. Aan deze gasthuizen verleende de geestelijkheid haar steun en bescherming.

Het fronton, daterend uit 1570, voorstellende de H. Geest in de gedaante van een witte duif, met het opschrift: *AU Saint Esprit* 1570* ( In de Heilige Geest ), zat waarschijnlijk in de gevel boven de ingang van het gasthuis. Zekerheid hierover is er niet, men sprak ook dat Waalse schippers het fronton mogelijk mee gebracht hadden.

u08 Timpaan in fronton art