U16 - Stenen kruis
Langs de vroegere Maesbahne in de Bergse Graetheide heeft eeuwenlang een stenen kruis gestaan. Dit uit 1757 daterende wegkruis kan worden beschouwd als een van de meest monumentale en unieke wegkruisen in de Westelijke Mijnstreek. De Maesbahne was de oude handelsroute van Urmond naar Sittard. In vogelvlucht gemeten bevindt het zich enkele honderden meters van de dorpskern van de parochie Berg a/d Maas, aan de overkant van het Julianakanaal. Bij de totstandkoming van de Bergerweg in 1771 is deze route in onbruik geraakt.
Het Stenen Kruis bestaat uit drie trapsgewijze delen. Op het geornamenteerd bovenstuk is een smeedijzeren kruis aangebracht, zonder corpus. In het middenstuk is een Madonnafiguur uitgebeiteld .In het benedenstuk is in het hardstenen blok de volgende tekst aangebracht:
ANNO 1757 O MENSCH SIET HIER AN DIE FIGUUR VAN JESUS STAEN VOR U OPGEDRAGEN TE ONTVANGEN UW KLAGEN DANK HIER DEVOET SECH JESUS SOET IN NOOT EN GEVAEREN WIL UNS AL BEWAREN PATER NOSTER.
In 1952 is het smeedijzeren kruis belangeloos vernieuwd door wijlen Leo van Musch uit Nattenhoven. Ruim 20 jaar later dreigde het stenen kruis verloren te gaan. Op initiatief van de heer Simonis, oud ontwerper van het Oogstdankfeest en met behulp van de Bergse bevolking werd het Stenen Kruis gerestaureerd en opnieuw ingewijd door pastoor Custers. In 1995 is het Stenen kruis weer grotendeels vernield en opnieuw bedreigd in zijn bestaan. Een comité dat zich had gevormd wilde dit stukje Bergse Christelijke Historie niet verloren laten gaan.
Weer werd er een beroep gedaan op de Bergse bevolking, sympathisanten en zakenleven,om de benodigde financiële middelen, circa f. 17000,--bij elkaar te krijgen, om het herstel in het voorjaar van 2000 mogelijk te maken. Ook nu was de steun overweldigend. Binnen de kortste keer waren de financiën voorhanden en kon aan de firma Laudy de opdracht worden verstrekt voor herstelwerkzaamheden en het kruis weer in de oude staat terug te brengen, voorzover dit mogelijk was.
Op 14 oktober 2000 is in een stille tocht vanaf de parochiekerk in Berg, waarin velen zijn meegetrokken naar de Graetheide, waar na een verwelkoming en een korte toespraak van Jean Knoors, het kruis opnieuw ingezegend werd door pastoor Houben van de parochiekerk St. Michaël van Berg a/d Maas. Hoezeer men geloofde in de kracht van het christelijk symbool blijkt uit het verhaal, dat boeren bij de bouw van een nieuwe veestal, stukjes steen uit het kruis kapten en deze in de specie mengden, om hiermee de zegen over hun bezit af te roepen. Voor ernstige zieken werden bidtochten gehouden om genezing te verkrijgen.
Vermeldenswaard is, dat het kruis staat op het grondgebied van de gemeente Sittard-Geleen-Born. Daardoor is het noodzakelijk, dat we in verband met het snoeien van de bomen contact op nemen met de Algemene Dienst van deze gemeente.
